1. Arama ve ilân
III. Bulunmuş eşya
1. Arama ve ilân
Madde 769 - Kaybedilmiş bir şeyi bulan kimse, malın sahibine, sahibini bilmiyorsa kolluk kuvvetlerine, köylerde muhtara bildirmek veya araştırma yapmak ve gerektiğinde ilân etmek zorundadır.
Bulunan şey önemli ölçüde değerli ise, her hâlde kolluk kuvvetlerine veya muhtara bildirmek gerekir.
Oturulan bir evde veya işyerinde ya da kamu hizmeti görülen yerde bir şey bulan kimse, bunu o yer sahibine veya kiracıya ya da kamu hizmeti görülen yerde denetim ve gözetim ile görevli olanlara teslim etmek zorundadır.
I-) Türk Kanunu Medenîsi:
III. Lükata
1- İlân ve arama
Madde 693
Kaybolan bir malı bulan kimse sahibine haber vermeğe mecburdur.
Sahibini bilmiyorsa zabıta memurlarından birine haber vermeğe veya keyfiyeti münasip bir surette ilân etmeğe mecburdur.
Bulunan malın kıymeti bir liradan fazla ise her halde zabıta memurlarından birine haber vermek lâzımdır. Meskûn bir evde veya umumi daire ve müesseselerde kayıp bir mal bulan kimse onu ev sahibine veya kiracısına1 yahut o daire ve müesseseleri muhafaza ve nezaret eden kimselere vermeğe mecburdur.
II-) Madde Gerekçesi:
Yürürlükteki Kanunun 693 üncü maddesini karşılamaktadır.
Hüküm değişikliği yoktur. Arılaştırılmak suretiyle yeniden kaleme alınmıştır. “Lükata” şeklindeki konu başlığı “Bulunmuş eşya” olarak değiştirilmiştir. Eşyanın bulunduğunun bildirileceği makam olarak “kolluk kuvvetleri”nden başka “köylerde muhtar” da öngörülmüştür. Böylece “kolluk kuvveti” bulmak için uzağa gitmek zorunda kalmadan köylerde muhtara da başvurulabilecektir. Yine bulunmuş eşya ile ilgili, bulan kimseye, sahibini bulma konusunda araştırma yapmak ve gerekiyorsa ilân etme ödevi de yüklenmiştir. “Bulunan şey önemli ölçüde değerliyse”, “kolluk kuvvetlerine veya muhtara” bildirim bir zorunluluk olacaktır; burada yürürlükteki metinde “bir lira” denmesi gibi, belirli bir miktardan söz edilmemiştir. Çünkü konulabilecek bir miktar, her zaman sübjektif olabilecek ve zaman içinde değersiz hâle gelebilecektir.
III-) Kaynak İsviçre Medenî Kanunu:
1-) ZGB:
III. Fund
1. Bekanntmachung, Nachfrage
Art. 720
1 Wer eine verlorene Sache findet, hat den Eigentümer davon zu benachrichtigen und, wenn er ihn nicht kennt, entweder der Polizei den Fund anzuzeigen oder selbst für eine den Umständen angemessene Bekanntmachung und Nachfrage zu sorgen.
2 Zur Anzeige an die Polizei ist er verpflichtet, wenn der Wert der Sache offenbar 10 Franken übersteigt.
3 Wer eine Sache in einem bewohnten Hause oder in einer dem öffentlichen Gebrauch oder Verkehr dienenden Anstalt findet, hat sie dem Hausherrn, Mieter oder den mit der Aufsicht betrauten Personen abzuliefern.
2-) CCS:
III. Choses trouvées
1. Publicité et recherches
Art. 720
1 Celui qui trouve une chose perdue est tenu d’en informer le propriétaire et, s’il ne le connaît pas, d’aviser la police ou de prendre les mesures de publicité et de faire les recherches commandées par les circonstances.
2 Il est tenu d’aviser la police, lorsque la valeur de la chose est manifestement supérieure à 10 francs.
3 Celui qui trouve une chose dans une maison habitée ou dans des locaux et installations affectés à un service public doit la déposer entre les mains du maître de la maison, du locataire ou du personnel chargé de la surveillance.
Not: İsviçre Medenî Kanunu’nun 720. maddesinin kenar başlığına 04.10.2002 tarihli Federal Kanun ile 01.04.2003 itibariyle “a. Genel olarak” kenar başlığı ilave edilmiştir. Zira kaynak kanuna hükmün hemen ardından “b. Hayvanlar” kenar başlığını taşıyan 720a maddesi eklenmiştir. Yapılan bu değişiklikle kanunun 720. maddesinin 3. fıkrasındaki düzenleme saklı kalmak kaydıyla kaybolmuş bir hayvanı bulan kişi, durumu sahibine ya da sahibi yoksa yetkili makama bildirmekle yükümlü kılınmıştır.
1 743 sayılı Türk Kanunu Medenîsi’nin 693. maddesinin Düstur’da yayınlanan ilk metninde yer alan “… müstecirine …” ifadesi 1424 sayılı ve 18.04.1929 tarihli İcra ve İflâs Kanunu’nun 343. maddesi uyarınca “… kiracısına …” şeklinde değiştirilmiştir (RG. 04.05.1929; S: 1183).