a. Koşulları
V. Tarımsal işletmeler
1. Paylaştırma dışında bırakma
a. Koşulları
Madde 659 - Yürürlükten kaldırılmıştır. I
I-) Not:
Hüküm, 30.04.2014 tarihli 6537 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun’un 9. maddesi gereğince yürürlükten kaldırılmıştır (RG. 15.05.2014; S: 29001).
Yürürlükten kaldırılan hüküm şu şekilde kaleme alınmıştı:
Terekede bulunan, ekonomik bütünlüğe ve yeterli tarımsal varlığa sahip bir tarımsal işletme, işletmeye ehil mirasçılardan birinin istemde bulunması hâlinde bu mirasçıya gelir değeri üzerinden bölünmeksizin özgülenir.
Bir işletme, değerinde azalma olmaksızın birden çok yeterli tarımsal varlığa sahip işletmeye bölünebilecek nitelikte ise, sulh hâkimi bunları, istemde bulunan ve işletmeye ehil olan birden çok mirasçıya ayrı ayrı özgüleyebilir.
İşletmenin yeterli tarımsal varlığa sahip olup olmadığı, tarım bölgeleriyle tarım türlerinin özellikleri göz önünde tutularak ilgili bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.
II-) Türk Kanunu Medenîsi:
V. Ziraat işleri
1. Taksimden istisna
Madde 597
Terekede iktisadi bir vahdet halinde işletilmekte olan zirai mallar bulunursa bunların kâffesi, mirasçılardan işletmeğe muktedir olduğu anlaşılan talibine, tahsis edilir. Mirasçı bu ziraat işine yarıyan malzemenin, aletlerin ve hayvanların dahi kendisine tahsis edilmesini istiyebilir. Tahsis edilen malların mecmuu için, tek bir kıymet takdir edilir.
Not: Türk Medenî Kanunu’nun 659. maddesinin 1. fıkrası, Türk Kanunu Medenîsi’nin 597. maddesinin 1. cümlesine tekabül etmektedir.
III-) Madde Gerekçesi:
Yürürlükteki Kanunun 597 nci maddesini karşılamaktadır.
Maddenin kenar başlığı maddenin içeriğiyle uyumlu hâle getirilmiştir. Madde İsviçre Medenî Kanununun yürürlükten kalkan 620 nci maddesindeki aslında olduğu gibi üç fıkra olarak düzenlenmiştir.
Birinci fıkrada İsviçre Medenî Kanununda olduğu gibi, işletmenin özgülenmesinin gelir değeri üzerinden yapılacağı düzenlenerek, yürürlükteki metinde hangi değer üzerinden özgüleme yapılacağının belirtilmemiş olmasından doğan boşluk doldurulmaya çalışılmaktadır. Ayrıca bu düzenleme, “gelir değeri üzerinden bölünmeksizin özgülenir.” biçiminde emredici olarak yazılmış, hâkime hangi değer üzerinden özgüleneceği konusunda bir takdir hakkı bırakılmamış, dolayısıyla tarımsal işletmenin varlığı ve mirasçılarının çıkarı da korunmaya çalışılmıştır.
İkinci fıkrada, bir işletme, değerinde bir azalma olmaksızın yeteri kadar gelir sağlayan birden çok tarım işletmesine bölünebilecek nitelikte ise, sulh hâkiminin bunları isteyen ve işletmeye ehil bulunan mirasçılara ayrı ayrı özgüle(y)ebileceği belirtilmiştir.
Üçüncü fıkrada, işletmenin yeterli gelir sağlayıp sağlamayacağını tayinde dikkate alınacak hususların ilgili Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle belirleneceği öngörülmüştür.
IV-) Kaynak İsviçre Medenî Kanunu:
1-) ZGB:
V. Landwirtschafliche Gewerbe
1. Ausschluss der Teilung
a. Voraussetzungen
Art. 620
1 Befindet sich in der Erbschaft ein landwirtschaftliches Gewerbe, das eine wirtschaftliche Einheit bildet ·und eine ausreichende landwirtschaftliche Existenz bietet, so ist es, wenn einer der Erben sich zu dessen Übernahme bereit erklärt und als hiefür geeignet erscheint, diesem erben zum Ertragswert auf Anrechnung ungeteilt zuzuweisen.
2 Zur Beurteilung, ob eine Ausreichende landwirtschaftliche Existenz gegeben ist, können Anteile an Liegenschaften und für längere Dauer mitbewirtschaftete Liegenschaften berücksichtigt werden.
3 Die Feststellung des Anrechnungswertes erfolgt in diesen Fällen nach dem Bundesgesetz über die Entschuldung landwirtschaftlicher Heimwesen.
2-) CCS:
V. Exploitations agricoles
1. Exclusion du partage
a. Conditions
Art. 620
1 S’il existe parmi les biens une exploitation agricole constituant une unité économique et offrant des moyens d’existence suffisants, elle est attribuée entièrement à celui des héritiers qui le demande et qui paraît capable de se charger de l’entreprise; le prix en est fixé à la valeur de rendement et s’impute sur la part de l’héritier.
2 Les parts de biens-fonds, ainsi que les biens-fonds exploités pendant une longue période avec l’entreprise agricole peuvent être pris en considération pour déterminer si cette exploitation offre des moyens d’existence suffisants.
3 En pareil cas, le prix d’attribution est fixé conformément à la loi fédérale du 12 décembre 1940 sur le désendettement de domaines agricoles.
Not: İsviçre Medenî Kanunu’nun 620. maddesi 04.10.1991 tarihli Federal Kanun ile 01.01.1994 itibariyle yürürlükten kaldırılmıştır.
V-) Yararlanılabilecek Monografiler:
Aydın Zevkliler; Miras Hukukunda Tarımsal İşletmelerin Tahsisi, Ankara, 1970.