Madde 508

2. Sağlararası karşılıksız kazandırmalar

Madde 508 - Mirasbırakanın sağlararası karşılıksız kazandırmaları, tenkise tâbi oldukları ölçüde, tasarruf edilebilir kısmın hesabında terekeye eklenir.

I-) Yargı Kararları:

1-) YHGK, T: 30.11.2005, E: 2005/2-581, K: 2005/672:

“… Davacı vekili, … miras bırakanın doktorluk mesleğinden yüksek gelir elde ettiğini; ayrıca, ailesinin de varlıklı olduğunu, elde ettiği gelirle davalılar adlarına taşınır ve taşınmaz mallar alındığını ileri sürerek terekeye iadelerine, aksi halde seçimlik haklarını kullandıkları tarihteki rayiç piyasa değerleri üzerinden bedellerinin miras ortaklığına iadesine; davalıların yedlerinde bulunan her türlü menkullerin nemaları ile davalıların aldıkları kira gelirlerinin miras bırakanın ölüm tarihinden itibaren, vadeli mevduata uygulanan en yüksek banka faizi ile birlikte miras ortaklığına iade edilmesine;mirasta iade isteği kabul görmediği takdirde davanın tenkis davası olarak devamına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.

… Yerel mahkemece mirasta iade isteğinin reddine, tenkis davasının kabulüne; taşınmazların miras bırakanın ölümü tarihindeki değerleri esas alınmak suretiyle tenkisen belirlenen bedelinin davalı R.A.’ndan tahsiline karar verilmiştir.

… Yerel mahkeme ile Özel Daire arasındaki uyuşmazlık, tenkis hesabı yapılırken davalılara yapılan bağışın, satın alınan taşınmazların tespit tarihindeki değerlerinin mi, yoksa alımları sırasında ödenen satış bedellerinin mi esas alınacağı noktasında toplanmaktadır.

Yerel mahkemece, tenkis hesabında, miras bırakanın davalılara verdiği para ile alınan taşınmazların, mirasın açılma tarihindeki (miras bırakanın ölüm tarihindeki) değeri esas alınarak karar verilmiştir.

Özel Dairece, miras bırakanın davalılara taşınmaz temlik etmediği, onların satın aldıkları taşınmazların bedellerini ödediği, bu durumda davalılara yapılan bağışın, satın alınan taşınmazlar olmadığı, ödenen satış bedellerinin tenkise tabi bulunduğu gerekçesiyle mahkeme hükmü bozulmuştur.

Miras bırakan tarafından taşınmazların alımı için ödenen bedellerin (bağışın) tenkise tabi olduğu hususunda yerel mahkeme ile Özel Daire arasında uyuşmazlık bulunmamaktadır.

Somut olayda, dava konusu taşınmazlar, murisin ölüm tarihi olan 1994 yılından çok önce alınmıştır. Ülkede uzun yıllar devam eden enflasyon nedeniyle paranın satın alma gücü düşmüş, verilen paranın tenkis hesabına esas alınması sıkıntılara yol açmış, tutarsızlıklara ve adalete olan güvenin sarsılmasına neden olmuştur.

... Hal böyle olunca mahkemece yapılacak iş, miras bırakanın taşınmazlar alınırken verdiği bedellerin (paraların) mirasın açıldığı tarihte ulaştığı değerlerinin; paranın satın alma gücündeki değişimlerin usulünce belirli kriterler dikkate alınmak suretiyle hesaplanması, gerektiğinde bu konuda uzman bilirkişi veya bilirkişi kurulundan, taraf, yargıç ve Yargıtay denetimine elverişli rapor alınması, bu yolla belirlenen değerin tenkisine hükmedilmesinden ibarettir.

Yukarda açıklanan ilkeler doğrultusunda; araştırma, soruşturma yapılmaksızın sonuca gidilmesi, hüküm kurulması doğru değildir. Bu nedenle direnme kararı bozulmalıdır.”

II-) Türk Kanunu Medenîsi:

2- Ölüme bağlı olmayan teberrular

Madde 455

Müteveffanın ölüme bağlı olmayarak vâkı tenkısa tâbi teberruları, tasarruf nisabının hesabı için, terekeye zam olunur.

III-) Madde Gerekçesi:

Yürürlükteki Kanunun 455 inci maddesini karşılamaktadır.

Madde arılaştırılmak suretiyle yeniden kaleme alınmıştır. Hüküm değişikliği yoktur.

IV-) Kaynak İsviçre Medenî Kanunu: