I. Kapsamı
İkinci Ayırım
Edinilmiş Mallara Katılma
A. Mülkiyet
I. Kapsamı
Madde 218 - Edinilmiş mallara katılma rejimi, edinilmiş mallar ile eşlerden her birinin kişisel mallarını kapsar.
I-) Yargı Kararları:
1-) Y. 2. HD, T: 08.02.2007, E: 2006/20178, K: 2007/1577:
“… Taraflar daha önce “Mal Ayrılığı Rejimine” tabi iken 01.01.2002 tarihinden itibaren “Edinilmiş Mallara Katılma Rejimine” (TMK. mad. 218-241) tabi oldukları ve bu rejimin boşanma davasının açıldığı 13.06.2003 tarihinde sona erdiği, tarafların boşanmalarına dair kararın 01.06.2004 tarihinde kesinleşmesiyle de; “Değer Artış Payı Alacağı” (TMK. mad. 227) davasının esasının incelenebilme koşulunun gerçekleştiği sabittir.
Edinilmiş mal, her eşin bu mal rejiminin devamı süresince karşılığını vererek elde ettiği mal varlığı değerleridir. (TMK. 219/1) Mal Rejiminin başlangıcında eşlerden birine ait bulunan veya bir eşin sonradan miras yoluyla ya da herhangi bir şekilde karşılıksız kazanma yoluyla elde ettiği mal varlığı değerleri o eşin kanuna göre kişisel malıdır. (TMK. m. 220/2) Değer Artış Payı hesabında “tasfiye tarihi” değerleri esas alınır. (TMK. m. 227) Tasfiye tarihi ise boşanma ile mal rejiminin sona erdiği tarih olmayıp tasfiyeye yönelik davanın karar tarihidir. …”
II-) Türk Kanunu Medenîsi:
Hükmün, Türk Kanunu Medenîsi’nde bir karşılığı bulunmamaktadır.
III-) Madde Gerekçesi:
Edinilmiş mallara katılma rejimi, İsviçre Medenî Kanununda l Ocak 1988 tarihinde yürürlüğe giren bir değişiklikle, bu ülkede “yasal mal rejimi” olarak kabul edilmiştir. Yürürlükteki Kanunda eşler arasındaki yasal mal rejiminin “mal ayrılığı” olduğu belirtilmiştir. Evlilik birliği sona erdiğinde, mal ayrılığı rejiminin eşler arasında büyük haksızlıklara yol açtığı, özellikle meslek sahibi kocanın lehine işlediği ve ev işlerini yapan ve hatta kocasına mesleğinin icrasında yardımcı olan kadının durumunu hiç nazara almadığı, meslek çevrelerinde ve kamuoyunda ağır eleştirilere uğramıştır. Bu nedenle, “edinilmiş mallara katılma” rejimi yasal mal rejimi olarak kabul edilmiştir. Yürürlükteki Kanunda bu konuda hüküm olmadığı cihetle, edinilmiş mallara katılma rejimine ilişkin bütün hükümler, İsviçre Medenî Kanunundan çeviri suretiyle alınmıştır.
Madde, İsviçre Medenî Kanununun 196 ncı maddesinin karşılığıdır. Bu hükümle, edinilmiş mallara katılma rejiminde eşlerin iki grup malı olduğu kabul edilmiştir. Bunlar, edinilmiş mallar ile eşlerden her birinin kişisel mallarıdır. Eşlerden her biri evlilik birliğinin devamı suresince her iki grup mal üzerinde de mülkiyet hakkına sahip olduğundan, bu mallar üzerinde yönetim, yararlanma ve tasarrufta bulunma hakları kendilerine aittir.
IV-) Kaynak İsviçre Medenî Kanunu:
1-) ZGB:
Zweiter Abschnitt:
Der ordentliche Güterstand der Errungenschaftsbeteiligung
A. Eigentumsverhältnisse
I. Zusammensetzung
Art. 196
Der Güterstand der Errungenschaftsbeteiligung umfasst die Errungenschaft und das Eigengut jedes Ehegatten.
2-) CCS:
Chapitre II:
Du régime ordinaire de la participation aux acquêts
A. Propriété
I. Composition
Art. 196
Le régime de la participation aux acquêts comprend les acquêts et les biens propres de chaque époux.
V-) Yararlanılabilecek Monografiler:
Faruk Acar; 4721 Sayılı Yeni Türk Medeni Kanunu’nda Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi Bağlamında Eşin Yasal Miras Payının Belirlenmesi, Ankara, 2003.
Zafer Zeytin; Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi ve Tasfiyesi, Ankara, 2005.
Suat Sarı; Evlilik Birliğinde Yasal Mal Rejimi Olarak Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi, İstanbul, 2007.
Şükran Şıpka; Türk Hukukunda Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi ve Uygulamaya İlişkin Sorunlar, İstanbul, 2013.
M. Beşir Acabey; Teorik ve Pratik Yönleriyle Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi ve Tasfiyesi, Ankara, 2020.
Faruk Acar; Aile Hukukumuzda Mal Rejimleri ve Eşin Yasal Miras Payı, Ankara, 2021.