IV. İspat
IV. İspat
Madde 222 - Belirli bir malın eşlerden birine ait olduğunu iddia eden kimse, iddiasını ispat etmekle yükümlüdür.
Eşlerden hangisine ait olduğu ispat edilemeyen mallar onların paylı mülkiyetinde sayılır.
Bir eşin bütün malları, aksi ispat edilinceye kadar edinilmiş mal kabul edilir.
I-) Yargı Kararları:
1-) Y. 2. HD, T: 20.11.2008, E: 2007/15318, K: 2008/15560:
“… Davacı, dava dilekçesinde, ortak yaşanılan evde bulunulan menkul eşyaların yarısının kendisine ait olduğuna karar verilerek paylaştırılmasını istemiş; sonradan verdiği 15.11.2006 tarihli dilekçe ile, eşyaların davalının zilyetliğinde bırakılarak değerinin yarısının bedel olarak ödenmesini talep etmiştir. Davalı da; cevap dilekçesinde; eşyaların müştereken alındığını ve halen evde bulunduğunu kabul etmiştir. İddia ve savunmaya göre, evde bulunan mevcut eşyaların taraflarca ortaklaşa alındığı ve onların paylı mülkiyetinde olduğunda taraflar arasında bir çekişme bulunmamaktadır. … Eşlerin paylı mülkiyetinde olan menkul mallardaki ortaklık, bu yönde görevli mahkemede açılacak bir dava ile giderilebilir.
O halde dava konusu eşyaların tarafların paylı mülkiyetinde olduğunun tespiti ile yetinilmesi gerekirken, görev dışına çıkılarak paydaşlığın giderilmesi sonucunu doğuracak şekilde yazılı şekilde hüküm kurulması doğru bulunmamıştır. (TMK. 698, 699, HUMK. 561)…”
Not: Bu yönde bkz. Y. 8. HD, T: 08.06.2010, E: 2010 / 529, K: 2010 / 3086; Y. 8. HD, T: 08.07.2010, E: 2010 / 1097, K: 2010 /3788.
II-) Türk Kanunu Medenîsi:
Hükmün, Türk Kanunu Medenîsi’nde bir karşılığı bulunmamaktadır.
III-) Madde Gerekçesi:
Madde İsviçre Medenî Kanununun 200 üncü maddesini karşılamaktadır. Burada eşlerin mallarının, edinilmiş mallardan mı yoksa kişisel mallardan mı olduğu hususunda doğacak uyuşmazlıklarda ispat yükü düzenlenmiştir.
Maddenin birinci fıkrasında genel ispat yükü ile ilgili bir kural tekrarlanmakta, belli bir malın eşlerden birinin kişisel mülkiyetinde olması yani kişisel malı olduğu iddiasında bulunan kişinin bunu ispat etmesi gerektiği ifade edilmektedir. Bu kişi, eşlerden biri olabileceği gibi üçüncü kişi de olabilir.
Maddenin ikinci fıkrası paylı mülkiyet lehine bir karine öngörmüştür. Buna göre bir malın eşlerden birinin mülkiyetinde olduğu iddia edilir ve fakat bu husus ispat edilmezse, bu malın eşlerin paylı mülkiyetinde olduğu kabul edilecektir. Burada getirilen karine kesin olmayıp, diğer eş bu karineyi çürüterek, çekişme konusu malın paylı mal değil, kendi mülkiyetinde olduğunu kanıtlayabilir.
Aynı şekilde, maddenin üçüncü fıkrasında da, bir eşin tüm mallarının aksi kanıtlanıncaya kadar edinilmiş mal sayılması yönünde bir karine getirilmiştir. Bu durumda eş bu malın edinilmiş mal değil kişisel mal olduğunu iddia ederse, birinci fıkradaki kural gereğince bunu bizzat ispatla yükümlü olacaktır. Bunu ispat edemediği takdirde ise söz konusu mal eşlerin edinilmiş malı sayılacaktır.
IV-) Kaynak İsviçre Medenî Kanunu:
1-) ZGB:
IV. Beweis
Art. 200
1 Wer behauptet, ein bestimmter Vermögenswert sei Eigentum des einen oder andern Ehegatten, muss dies beweisen.
2 Kann dieser Beweis nicht erbracht werden, so wird Miteigentum beider Ehegatten angenommen.
3 Alles Vermögen eines Ehegatten gilt bis zum Beweis des Gegenteils als Errungenschaft.
2-) CCS:
IV. Preuve
Art. 200
1 Quiconque allègue qu’un bien appartient à l’un ou à l’autre des époux est tenu d’en établir la preuve.
2 A défaut de cette preuve, le bien est présumé appartenir en copropriété aux deux époux.
3 Tout bien d’un époux est présumé acquêt, sauf preuve du contraire.